Sun'iy intellekt shiddat bilan rivojlanmoqda va jamiyatning turli jabhalariga, jumladan siyosat, iqtisod va kundalik hayotga ta'sir ko'rsatmoqda.
Shuningdek, Amerikalik olim va SI bo’yicha mutaxasis Erik Brinolfsonning tasdiqlashicha, sun’iy intellektga ya’ni fikrlay oladiga neyro-intellektga ega bo’lgan mashinalar borgan sari ko‘proq mehnatini o‘zlari bilan almashtiradilar. Bir tomondan, ular kapital hajmini oshirsa, boshqa tomondan esa mehnat o‘rinlarini qisqartirib bormoqda. Ilon Mask sun’iy intellektning dunyoga kelishi, u bu hodisani iblosni chorlash bilan taqqoslash mumkin, xususan, bu ulkan xatarni ham aks ettiradi, dep hisoblagan.
Qolaversa, bu haqida Stiven Xoking (INSONIYAT KELAJAGI INSTITUTI DIREKTORI) ham sun’iy intellekt o‘sib kelayotganidan oqibatlaridan xavfsiragan. U global dinamikani shakllantirgani uchun ham foyda, ham qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi.
Geosiyosiy raqobat:
Sun'iy intellektning kuchayishi, ayniqsa, AQSh va Xitoy o'rtasidagi geosiyosiy raqobatni kuchaytirdi. Vaholanki, bu raqobat Amerika Qo‘shma Shtatlari va Xitoy davlatlari o'rtasida yirik harbiy texnologik kurash keltirib chiqarishi mumkin.
Shuningdek, Xitoyning 2019 yilgi milliy mudofaa bo‘yicha oq qog'ozi "intellektuallashtirilgan urush" nazariyasini ilgari surdi, bunda SIdan foydalanish Xalq Ozodlik Armiyasini modernizatsiya qilish rejalari uchun juda muhimdir. Shu bilan birga, Qo‘shma Shtatlar Pekinning harbiy SI qobiliyatlarini kuchaytirishdan qo‘rqib, Xitoyning SI modellari uchun juda muhim bo'lgan texnalogiyalarini modernizatsiya qilishga urinmoqda.
Tartibga solish va nazorat:
Sun'iy intellekt (SI) risklarini boshqarishda xalqaro hamkorlik zarurati juda muhim. Aniq narsa shundaki, ilg'or chiplarga eksport cheklovlari orqali sun'iy intellektni boshqarishga urinishlar yadroviy qurollarni tarqatmaslik strategiyalari bilan o‘xshashliklarni keltirib chiqardi.
Shuningdek, xalqaro atom energiyasi agentligiga o‘xshash sun'iy intellektni nazorat qiluvchi organni tashkil etishga chaqirdi - bu taklif BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrish tomonidan qo‘llab-quvvatlandi. Yadro qurollarini tarqatmaslik to‘g‘risidagi shartnomaga o‘xshash, xavfli harbiy SI ishlanmalaridan strategik ustunlikka intilayotgan hukumatlarni qoralaydigan global ko‘p tomonlama shartnoma ham nazariy jihatdan ustunlikka ega.
Atom energiyasi bo‘yicha Xalqaro agentlikka o‘xshash sun’iy intellekt nazorati organini yaratish kabi takliflar ilgari surildi, ammo sun’iy intellektni tartibga solish bo‘yicha global konsensus muammo bo‘lib qolmoqda.
XULOSA:
Xulosa qilib aytganda, sun'iy intellektning (AI) rivojlanishi nafaqat texnologiyani inqilob qildi, balki geosiyosiy raqobatni ham kuchaytirdi. Amerika Qo'shma Shtatlari va Xitoy kabi yirik davlatlar harbiy, iqtisodiy va strategik imkoniyatlarga o'zgartiruvchi ta'siri tufayli sun'iy intellekt yutuqlarida ustunlik qilish uchun kurashmoqda. Ushbu raqobat global siyosatni shakllantiradi. Davlatlar sun'iy intellektga katta sarmoya kiritar ekan, ular axloqiy mulohazalar va noto'g'ri foydalanish potentsialini hisobga olishlari kerak. Sun’iy intellektga asoslangan bu dunyoda texnologik innovatsiyalar bo‘linishlarni kuchaytirishdan ko‘ra, insoniyatning umumiy farovonligiga xizmat qilishini ta’minlash uchun hamkorlik juda muhim.